متاسفانه حدود 40 درصد از مردم ایران مبتلا به کبد چرب هستند. این عارضه در بیش تر مواقع با اشتباهات غذایی ایجاد می شود و درصورت درمان نشدن عوارض شدیدی برای سلامت بدن دارد. در این مقاله از سایت یار بانو با کبد چرب و راه های پیشگیری و درمان آن آشنا خواهید شد.
کبد دومین عضو بزرگ در بدن است که عملکرد حیاتی هضم غذا، تنظیم قندخون، تنظیم سطح کلسترول خون و تصفیه سموم را برعهده دارد. در حالت عادی داشتن چربی در کبد طبیعی است، ولی وقتی میزان چربی ذخیره شده در کبد به بیش از ۵ تا ۱۰ درصد برسد؛ عارضه ای به نام " کبد چرب " ایجاد خواهد شد.
شایع ترین انواع کبد چرب :
- کبد چرب الکلی(ALD): مصرف اندک یا زیاد از حد الکل می تواند باعث ایجاد چربی اضافه در کبد شود که به آن " کبد چرب الکلی" می گویند. این عارضه با علائمی مثل خستگی، ضعف، بی‌اشتهایی، تهوع، احساس ناخوشی و درد در ناحیه شکم همراه است.
- كبد چرب غير الكلی(NAFLD): کبدچرب غیر الکلی شایع ترین بیماری کبد چرب است كه در اثر تجمع و رسوب بيش از اندازه چربي در بافت كبد ايجاد مي شود و باعث اختلال در فعاليت طبيعی این عضو می گردد. این عارضه در صورت عدم درمان و بهبودی، به سمت نارسائی کبد و سیروزکبدی (سیروز کبدی به زخم هایی که روی کبد ایجاد شده و بهبود نمی یابند گفته می شود) پیشروی می کند و می تواند خطر ابتلا به سرطان کبد را نیز افزایش دهد.
شیوع بیماری کبد چرب :
نتیجه تحقیقات نشان می دهد که کبدچرب با افزایش سن سیرصعودی پیدا می کند و شیوع این بیماری در آقایان دو برابر خانم‌ها است. البته با افزایش سن میزان شیوع در خانم ها به آقایان نزدیک می‌شود، به ویژه پس از یائسگی؛ بیماری کبد چرب در خانم ها سیر فزاینده‌ای دارد.
شایع ترین علل ایجاد بیماری کبد چرب غیرالکلی:
- وراثت و ژنتیک
- داشتن اضافه وزن یا چاقی
- عادات بد غذایی و مصرف زیاد فست فودها و غذاهای فرآوری شده
- عدم تحرک کافی و نداشتن فعالیت بدنی مناسب مانند ورزش روزانه
- کاهش وزن سریع و سوء تغذیه
- مصرف بیش از حد داروهایی مانند استامینوفن
- قندخون بالا و دیابت نوع 2
- تری گلیسیرید یا چربی خون بالا
آیا افراد لاغر هم به کبد چرب مبتلا می شوند؟
برخلاف تصور، کبد چرب فقط مختص افراد چاق نیست؛ بلکه افراد لاغر هم ممکن است به علت تغذیه نادرست، استرس زیاد، ورزش نکردن و... دچار کبد چرب شوند. همچنین به گفته متخصصان افراد لاغری که دچار چاقی در ناحیه شکم هستند در معرض ابتلا به این عارضه قرار دارند.
بیماری کبد چرب در بارداری:
ابتلا به کبد چرب در دوران بارداری نادر است و دقیقا مشخص نیست به چه علت رخ می‌دهد. به گفته برخی محققان ممکن است علت این عارضه؛ تغییرات هورمونی در بدن مادر باشد. این بیماری برای مادر و نوزاد خطراتی جدی به همراه دارد و بهتر است بلافاصله بعد از تشخیص و در صورت امکان سریع تر نوزاد به دنیا بیاید. در غیر این صورت مادر باید برای چند هفته تحت مراقبت های ویژه قرار گیرد تا کبد او به حالت عادی باز گردد.
کبد چرب و کودکان:
بیماری کبد چرب تقریبا در میان ۳ درصد از کودکان و ۲۲ تا ۵۳ درصد از کودکان چاق رواج دارد. به گفته متخصصان، بروز این عارضه در کودکان از چهارسالگی شروع می‌شود و احتمال ابتلا به آن با بالا رفتن سن افزایش می‌یابد. بنابراین میان نوجوانان، درصد شیوع بالاتری دارد. به علاوه دختران بیش از پسران به این بیماری دچار می‌شوند.
همچنین، در کودکان مبتلا به اختلالات مادرزادی ازجمله سوءجذب چربی‌ها، سیستیک فیبروزیس (یک اختلال ارثی است که می‌تواند بسیاری از ارگان‌ها ازجمله ریه‌ها و دستگاه گوارش را تحت تاثیر قرار دهد) و بیماری ویلسون (یک بیماری وراثتی است که در آن مس به اندازه کافی از بدن دفع نمی‌شود) ابتلا به کبد چرب نیز دیده می‌شود.
علائم بیماری کبد چرب غیر الکلی:
بیماری کبد چرب غیر الکلی نشانه فیزیکی مشخصی ندارد و تنها از طریق آزمایش خون و نمونه‌برداری قابل تشخیص است. با این حال، کبد چرب در مراحل پیشرفته ممکن است با نشانه های زیر همراه باشد:
- احساس خستگی و بی حالی مداوم
- حالت تهوع
- زرد شدن چشم ها
- احساس سنگینی و پرآبی در شکم
- درد در مرکز و یا سمت راست بخش بالای شکم
- سردرگمی، احساس گیجی و مشکل در تمرکز
راه های تشخیص کبد چرب :
پس از مشاهده علائم کبد چرب حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید تا مورد معاینه قرار بگیرید. پزشک برای تشخیص کبد چرب از آزمایش خون، تصویربرداری یا سونوگرافی استفاده می کند. در برخی موارد نیز برای تشخیص شدت بیماری کبد چرب از سی تی اسکن یا نمونه برداری از کبد استفاده می‌شود.
راه های پیشگیری و درمان کبد چرب :
اگر در مراحل اولیه این بیماری قرار دارید به راحتی می توانید با ایجاد تغییر در سبک زندگی و رژیم غذایی خود به درمان این عارضه کمک کنید. رعایت نکات زیر به پیشگیری و درمان کبد چرب کمک می کنند:
- پرهیز از مصرف مشروبات الکلی
اگر بیماری کبد چرب الکلی دارید، ترک کردن مشروبات الکلی مهم ترین کاری است که باید برای درمان انجام دهید.
- کاهش وزن :
ورزش علاوه بر کاهش وزن، به بهبود کنترل قند خون و انسولین کمک کرده و مانع از پیشرفت کبد چرب می شود. طبق توصیه متخصصان چهار روز ورزش در هفته و از دست دادن بین 5 تا 10 درصد از وزن کمک زیادی به کاهش چربی کبد می کند.
- تغذیه سالم:
برای داشتن یک عادت غذایی سالم کافیست نکات زیر را رعایت کنید:
- محدود کردن مصرف کربوهیدرات های تصفیه شده مانند نان سفید، فانتزی و لواش و جایگزینی آن ها با کربوهیدرات های پیچیده مثل نان های سبوس دار یا نان جو.
- به حداقل رساندن مصرف شکر و خوراکی های شیرین با فروکتوز بالا.
- مصرف روزانه مواد غذایی غنی از آنتی اکسیدان های طبیعی که به سم زدایی و دفع مواد مضر از کبد کمک می کنند. از بهترین منابع آنتی اکسیدانی می توان به سیر و پیاز خام، انواع کلم (کلم بروکلی، کلم کالی، گل کلم، کنگر فرنگی، کلم بروکسل)، لیموترش، چغندر، برگ چغندر و میوه هایی نظیر آلو، پرتقال، گریپ فروت، انار و شاه توت اشاره کرد.
- مصرف روزانه مواد غذایی سرشار از فیبر.
- مصرف خوراکی‌های سرشار از اسیدهای چرب امگا3 مانند روغن زیتون، دانه کتان، دانه چیا، ماهی، گردو و توفو.
- خودداری از مصرف زیاد گوشت قرمز، مواد غذایی چرب و پرکالری، غذاهای فرآوری شده، فست فودها، غذاهای فریز شده، زود پز شده، نوشابه، ترشیجات، سس ها، نمک زیاد، روغن های سرخ کردنی و لبنیات پر چرب.
- پرهیز از مصرف زیاد چای پررنگ، قهوه و تنقلات شور.
- پرهیز از نوشیدن آب یا دوغ همراه غذا.
خوشبختانه، در بیشتر موارد کبد چرب منجر به بیماری‌های حاد کبدی نمی‌شود؛ چراکه کبد یکی از اعضاء بدن است که می‌تواند خودش را بازسازی کند. بنابراین اگر گام‌های اساسی را در جهت بهبود سبک زندگی و درمان کلسترول بالا، دیابت یا چاقی بردارید، می‌توانید کبد چرب را درمان کنید.
امکان ارسال نظر برای این مطلب وجود ندارد.