مهارت های حرکتی کودک

پس از آن که عضلات بزرگ بدن ، رشد و تکامل یافتند و در نتیجه ، کودک به نشستن ، ایستادن و راه رفتن تسلط یافت ، نوبت به عضلات ظریف و کوچک بدن می رسد . همکاری این عضلات کوچک ، موجب فرا گرفتن مهارت ها می شود . 

کودک مهارت ها را صرفاً از راه رشد و تکامل کسب نمی کند ، بلکه باید آنها را بیاموزند ولی این مطلب که چه وقت ، کودک می‌تواند مهارت خاصی را بیاموزد ، همان اندازه مهم است که چگونگی فرا گرفتن آن دارای اهمیت است .
 رشد و تکامل مهارت ها 
درباره ی چگونگی رشد و تکامل مهارت های گوناگون ، مطالعاتی به عمل آمده است . از این مطالعات چنین برمی آید که همه کودکان ، در تسلط بر این مهارت ها مراحل مشابه ی را طی می کنند . مهارت هایی که بیشتر مورد مطالعه بوده اند ، عبارتند از : غذا خوردن ، لباس پوشیدن ، نوشتن ، پرتاب کردن و گرفتن توپ .

 غذا خوردن
 کودک خردسال در پایان نخستین سال زندگی خود ، به استقلال در غذا خوردن متمایل می‌شود . در هشت ماهگی ، کودک می‌تواند پس از آن که بطری شیر را در دهانش گذاشتند ، آن را با دست نگاه دارد . بعد از یک ماه ، می تواند بطری شیر را به تنهایی به دهان برده و بیرون بیاورد . در یک سالگی ، علاقه مند می شود غذایش را بدون کمک مادر و با قاشق بخورد . هنگام نزدیک کردن قاشق به دهان ، تقریباً غذای درون آن را می ریزد . در دومین سال ،  اگرچه کودک در به کار بردن قاشق مهارت بیشتری پیدا می کند ولی بیشتر علاقه مند است که با دست غذا بخورد . در سه و چهار سالگی ، در استفاده از قاشق کاملاً  ماهر می شود و نیز می‌تواند کم کم قطعات بزرگ غذا را به کمک کارد برش دهد . اما تا ۵ سالگی ، بر این کار تسلط پیدا نمی‌کند .

لباس پوشیدن
 کودک ، پیش از آن که بتواند به تنهایی لباس بپوشد ، می‌توانند لباسش را از تن خارج کند . به عنوان مثال ، بیرون آوردن جوراب و کفش برای کودکان به مراتب از پوشیدن آنها آسان تر است . دختران به سبب نرمش بیشتر در مچ و هماهنگی عضلانی ، اغلب زودتر و بهتر از پسران می توانند لباس بپوشند . در ۵ سالگی  کودک باید کاملاً قادر باشد به استثنای بستن بند کفش ، تمام فعالیت‌های دیگر مربوط به پوشیدن را خود به تنهایی انجام دهد .

 نوشتن
از مطالعاتی که درباره « نوشتن» به عمل آمده ، چنین استنباط شده است که رشد و تکامل این مهارت از شیوه ی خاصی ، تبعیت می کند و در هر سن قابلیت مهارت کودک ، به پایه و مرحله ای می رسد . کودک خردسال تا یک سالگی ،  کاغذ و یا اشیای دیگر را با مداد خط خطی می کند . در هجده ماهگی می کوشد ، خط های نامنظمی رسم کند و در سه سالگی ، شکل هایی می کشد که کمی به حروف شباهت دارند . اما معمولاً پیش از سی سالگی ، بدن از نظر زیست شناسی برای نوشتن آمادگی کامل ندارد .

 پرتاب کردن و گرفتن توپ
پرتاب کردن و گرفتن توپ ، مستلزم حرکات موزون و هماهنگ ، میان تمام اعضای بدن می باشد . اگرچه بعضی از کودکان ، در دو سالگی می کشند که توپ را روی زمین بغلتانند و یا پرتاب کنند و بگیرند . اندازه توپ ، در نحوه پرتاب کردن و مسافت تاثیر می گذارد . در آغاز ، از هر دو دست استفاده می کند و تمام بدن حرکت می کند . اما به تدریج حرکات محدود می‌شوند و توپ ، به وسیله یک دست پرتاب می شود . گرفتن توپ نیز برای او دشوار است . در چهار سالگی ، برخی از کودکان می توانند توپ را بگیرند ولی در شش سالگی ، ⅔  آنها این کار را با مهارت انجام می دهند .
 مهارت های حرکتی متفرقه ( انطباقی)
کودک در بیست و هشت هفتگی به طرف اشیای بزرگ دست دراز می کند ، آنها را در دست می گیرد و از این دست به آن دست می‌دهد . برای به دست گرفتن اشیاء ، از قسمت داخل کف دست استفاده می کند و ساچمه ها را با انگشت به طرف خود می کشد . ( جاروب می کند)
 در چهل هفتگی ، کودک اشیا را با انگشت شست و سبابه می گیرد ، با انگشت سبابه اشیا را حرکت داده و بررسی می کند . با نزدیک کردن انگشت سبابه و شست به یکدیگر ، ساچمه را بلند می کند . اگر عروسک را در پارچه مخفی کنیم ، آن را از لابه لای پارچه خارج می کند . اشیایی را که از دستش افتاده‌اند ، دوباره بر می‌دارد و اشیایی را که در دست شخص دیگر قرار گرفته ، رها می کند . در یک سالگی بدون کمک و با حرکات گازانبری ، انگشت شست و سبابه ساچمه را بلند می کند . اسباب بازی های خود را در صورت درخواست یا اشاره ، به اشخاص می دهد . در پانزده ماهگی ، می تواند دو مکعب را روی هم بگذارد ، با مداد خط بکشد و ساچمه را داخل بطری قرار دهد . در هجده ماهگی ، سه مکعب را روی هم قرار می دهد ، نوشتن را تقلید می کند و ساچمه را از بطری خارج می‌کنند . در بیست و چهار ماهگی ، شش مکعب را روی هم قرار می دهد ، دایره را تقلید می کند ، خط افقی می کشد و می تواند کاغذ را با تقلید از دیگران تا بزنند . در سی ماهگی ، هشت مکعب را روی هم قرار می دهد ، خطوط افقی و عمودی می کشد ولی نمی تواند خطوط متقاطع (x) رسم کند . دایره را تقلید می کند و اشکال بسته را رسم می کند . در سی و شش ماهگی ، نه مکعب را روی هم می گذارد ، با سه مکعب پل سازی را تقلید می کند ، یک دایره را کپی می‌کند و رسم دو خط متقاطع را تقلید می کند . در چهل و هشت ماهگی ، از روی مدل ، یک کپی تهیه می کند ، ساختن دروازه را به وسیله پنج مکعب تقلید می کند و در رسم شکل انسان علاوه بر سر ، دو تا چهار عضو اضافه می کند ، از دو خط آن که بلندتر است را نشان می دهد . در شصت ماهگی ، مثلث را از روی مدل رسم می کند و بین دو شی آن که سنگین تر است را می شناسد .