اختلالات ذهنی و هوشی کودکان

عقب ماندگی ذهنی ، عبارت است از : «عملکرد هوش زیر حد متوسط و اختلال در مهارت های حسی ، حرکتی انطباقی و هم چنین اختلال در تکلم و اختلال در روابط اجتماعی .»

بر اساس میزان IQ ، افراد عقب افتاده ذهنی به چهار گروه تقسیم می شوند :

1) عقب ماندگی زهنی خفیف : (IQ 55-70 درصد)

عقب ماندگی ذهنی خفیف ، ممکن است تا ورود کودکان مبتلا به مدرسه تشخیص داده نشود . زیرا توانایی اجتماعی و انطباقی در این افراد ، آن قدر کم نیست که سبب تمایز آن ها از دیگر کودکان ، قبل از ورود به مدرسه شود . فعالیت های اجتماعی این افراد گاهی برای تامین زندگی فردی آن ها کافی است ولی جذب اجتماع شدن برایشان دشوار است .

2) عقب ماندگی ذهنی متوسط (IQ حدود 55-35 درصد)

عقب ماندگی ذهنی متوسط ، احتمال دارد در سنین پایین تری نسبت به گروه قبلی تشخیص داده شود . زیرا مهارت های اجتماعی آن ها کندتر رشد می کند و انزوای اجتماعی ، ممکن است در سال های اول دبستان شروع شود .

3) عقب ماندگی ذهنی شدید (IQ حدود 35-20 درصد)

عقب ماندگی ذهنی شدید ، اغلب در سال های قبل از مدرسه آشکارست . زیرا تکلم کودکان مبتلا ، در سطح حداقل است و رشد حرکتی آن ها ضعیف مب باشد .

4) عقب ماندگی ذهنی عمیق (IQ زیر 20)

کودکان مبتلا به عقب ماندگی ذهنی عمیق نیازمند سرپرستی مستمر هستند و مهارت های زبانی و حرکتی آن ها به شدت محدود می باشد .

علل و عوامل عقب ماندگی ذهنی

1)  اختلالات ژنیتیکی : این اختلالات که ارثی نیز هستند ، مربوط به ساختمان ژنیتیکی و کروموزمی سلول های فرد است .

2)  عوامل پیش از تولد ، بیماری هایی از قبیل : سرخچه ، سفلیس ، توکسوپلاسما ، تب خال ساده و ایدز در مادر باردار .

3)  عوارض حاملگی مانند : مسمومیت حاملگی ، دیابت کنترل نشده ، سوء تغذیه مادر در ضمن حاملگی ، خون ریزی واژینال ، جفت سر راهی ، کنده شدن پیش از موعد جفت ، نوزاد نارس .

4)  اختلالات اکتسابی کودکان (بعد از تولد)

الف) عفونت ها : آسنفالیت ، مننژیت

ب) ضربه به سر : مثل تصادف وسایل نقلیه ، سقوط از پله ها ، افتادن از روی میز

ج) سایر مسائل : آسیب های مغزی ضمن غرق شدن در آب ، مواجهه طولانی با سرب ، تومورهای داخل جمجمه ، شیمی درمانی .