آناتومی کره چشم

کره چشم از خارج به داخل از سه طبقه تشکیل شده است :1. طبقه لیفی 2. طبقه رگ دار (عروقی) 3. طبقه عصبی (شبکیه)

طبقه لیفی
تقریبا یک هشتم جلوی آن ، قرنیه و بقیه آن صلیبه می باشد .

صلیبه
نسج سختی می باشد ، که در نزد کودکان قابلیت کشش بیش تری دارد ولی نزد بزرگسالان محکم تر و غیر قابل کشش است . ضخامت آن در جلو و عقب یک میلی متر ، ولی در وسط سه پنجم میلی متر می باشد . این بافت دارای دو سطح خارجی و داخلی است . هم چنین دارای دو سوراخ بزرگ ، یکی در جلو که قرنیه به آن می چسبد و دیگری در عقب که عروق و اعصاب بینایی به آن وارد و خارج می شوند . نقش صلبیه ، محافظت از کره چشم در برابر ضربات احتمالی وارده ، می باشد .

قرنیه
صلبیه در قسمت جلوی چشم تحدب بیش تری پیدا کرده ، شفاف شده ، قرنیه را درست می کند .

طبقه رگ دار
این طبقه به علت عروق فراوانی که دارد ، در تغذیه چشم و عمل فیزیولوژی دخالت مستقیم دارد . این طبقه از خارج به داخل ، شامل سه قسمت است : الف) عنبیه ، ب) جسم مژگانی ج) پرده مشیمیه

الف) عنبیه
پرده جلویی عروق چشم است ، که به طور قائم قرار گرفته و در وسط آن سوراخی به نام مردمک ، که اشعه نورانی را از خارج به داخل چشم می فرستد ، وجود دارد . عنبیه دارای دو سطح خارجی و داخلی می باشد . سطح خارجی ، می تواند رنگ های مختلفی داشته باشد . رنگ چشم افراد ، مربوط به همین طبقه است .سطح داخلی آن سیاه بوده و توسط اتاق اقدامی از عدسی چشم جدا می شود .مردمک معمولا گرد بوده ، در وسط عنبیه قرار دارد و قطر آن حدود 5.5 میلی متر است . در بعضی اشخاص مردمک وجود ندارد ، بنابراین بیمار کور است و گاهی هم دو مردمک وجود دارد و یا این که مردمک در وسط نیست .

عکس العمل مردمک
اگر بیمار را در اتاق تاریک قرار دهیم ؛ مردمک گشاد می شود . ولی اگر یک دسته شعاع نوری ، مثل نور چراغ قوه را به چشمان بیمار بتابانیم مردمک تنگ می شود .این عکس العمل مردمک می گویند . همین طور وقتی نو را به یک چشم بیندازیم ؛ هر دو مردمک تنگ خواهند شد . این را عکس العمل دو طرفی مردمک گویند .

ب) جسم مژگانی
به شکل یک سه گوشه می باشد : از جلو به عنبیه و از عقب به مشیمیه محدود می شود . جسم مژگانی در تشکیل مایع چشم موثر است . در نتیجه ، در تنظیم فشار داخل چشم نیز اثر دارد .

ج) مشیمیه
قسمت عمده این پرده ، از رگ ها درست شده ، دارای رنگدانه های سیاه وو قهوه ای می باشد . نقش اصلی آن ، در تغذیه چشم و تنظیم فشار داخلی چشم است .

طبقه عصبی (شبکیه)
این پرده ، سطح داخلی طبقه عروقی چشم ، یعنی مشیمیه ، جسم مژگانی و عنبیه را می پوشاند . دارای دو قسمت می باشد : 1. قسمت داخلی که برای بینایی می باشد . 2. قسمت خارجی که جسم مژگانی و عنبیه را می پوشاند و فقط برای درک روشنایی است . در قسمت خارجی ، شبکیه خاصیت بینایی خود را ار دست می دهد و فقط خاصیت درک روشنایی را دارد .خاصیت بینایی شبکیه ، به علت وجود سلول های بینایی در این لایه است . وقتی نور به این سلول های بینایی برخورد می کند ، این سلول ها پیام هایی را به مغز می فرستند و تصویر نهایی ، توسط شخص درک می شود . در شبکیه ، دو منطقه مهم ، وجود دارد که عبارتند از : 1. نقطه کور 2. لکه زرد .

نقطه کور
محل خروج عصب بینایی است . سفید رنگ بوده و 0.5 میلی متر قطر دارد . این نقطه فاقد سلول بینایی است . بنابراین ، اشیائی که تصویرشان روی این نقطه بیفتد ، دیده نمی شوند .

لکه زرد
یک فرو رفتگی است . حدودا سه میلی متر بالاتر از نقطه کور که 1.5 میلی متر ، قطر دارد . تراکم سلول های بینایی در این منطقه ، از بقیه قسمت ها بیش تر است . بنابراین بینایی در اینجا دقیق تر انجام می گیرد .

دستگاه های شفاف چشم
برای این که نور بتواند از محیط خارج به شبکیه برسد ؛ لازم است در مسیر خود فقط از محوطه های شفاف عبور کند .
این محیط ها در چشم به ترتیب عبارتند از  : 1. قرنیه 2. مایع زلالیه 3.عدسی 4.زجاجیه
قرینه : که درباره آن توضیحات لازم داده شد .
مایع زلالیه : مایعی است که توسط جسم مژگانی ترشح می شود و فضای اتاق قدامی و خلفی چشم را پر می کند . فضای اتاق قدامی ، فضایی است که از جلو به قرینه و در عقب به عنبیه و مردمک محدود می شود . اتاق خلفی از لحاظ تشریحی فاصله ای است بین عدسی و عنبیه ،این مایع بی رنگ بوده و نسبتا رقیق می باشد .

عدسی
جسم محدب الطرفین شفافی است ، که در جلوی جسم زجاجیه و در پشت عنبیه قرار دارد . عدسی در نوزادان سبز رنگ و هر قدر سن بالاتر می رود کدرتر می شود . در اشخاص پیر رنگ آن آبی می شود .

زجاجیه
جسم شفاف ژلاتنی است که تمام حفره کره چشم را که در پشت عدسی است ، پر می کند .